Naukowcy i przedsiębiorcy mają wspólny cel
28 listopada 2017 odbyło się Posiedzenie Rady Naukowo-Przemysłowej Konsorcjum Instytut Autostrada Technologii i Innowacji. Tym razem w Akademii Górniczo-Hutniczej podejmowano tematy pozyskiwania finansowania na badania i technologie, współpracy biznesu z nauką przy wsparciu funduszy venture capital, przygotowania studentów AGH do podboju rynku pracy oraz dobrych praktyk z zakresu społecznej odpowiedzialności uczelni.
Sebastian Serwiak, zastępca dyrektora ds. Krajowych Punktów Kontaktowych omówił „Strategię na Horyzont 2020 i przygotowania do 9. Programu Ramowego UE”. Podkreślił, że już zaczynają się konkursy i składanie wniosków (możliwości aplikowania zostały opisane na stronie internetowej Krajowego Punktu Kontaktowego programów badawczych Unii Europejskiej www.kpk.gov.pl). Komisja Europejska stawia obecnie na duże projekty dysponujące sporymi środkami, na nowe schematy finansowania takie jak PCP (Pre-Commercial Procurement) oraz PPI Public Procurement of Innovative).
Chcący uczestniczyć w tego typu programach powinni dążyć do tego, aby wejść do liczących się konsorcjów, ponieważ to one realizują duże projekty, ale też będą odgrywały rolę opiniotwórczą przy następnych okresach finansowania. Zdaniem Sebastiana Serwiaka konsorcja, które zaistnieją w tych programach, będą stanowiły naturalny zasób dla partnerów w kolejnych konkursach i przy aplikowaniu o środki. To tam utworzą się przyszłościowe sieci powiązań. Innymi bardzo silnie reprezentowanymi i popieranymi przez UE inicjatywami są OPEN INNOVATION HUBS oraz DIGITAL INNOVATION HUBS. Komisja unijna już ogłosiła nabór na ich tworzenie. „Konsorcjum takie jak IATI jest bardzo dobrym początkiem, aby przejść na poziom europejski. Taka strategia byłaby bardzo wskazana, ponieważ Instytut Autostrada Technologii i Innowacji jako rozpoznawalny na poziome europejskim może mieć rzeczywisty wpływ na to, jaka tematyka zaistnieje w kolejnych konkursach i programach. To jest także istotne w kontekście opracowywania 9. Programu Ramowego UE, gdyż konsultacje publiczne głównie odbywają się poprzez rozmowy z dużymi konsorcjami, mogącymi mówić w imieniu środowiska” – podkreślił S. Serwiak.
„Współpracę biznesu z nauką przy aktywnym udziale funduszy typu venture capital” omówił Piotr Krzyżewski, członek Komitetu Inwestycyjnego DFRI. Uważa on, że najbliższe lata będą ogromną szansą na duże projekty z biznesem, które będą współfinansowane przez fundusze venture capital. Są to fundusze, które inwestują w spółki i projekty na wczesnej fazie rozwoju; z reguły są to inwestycje w młode przedsiębiorstwa, które mają wysoki profil ryzyka. Mają na celu doprowadzenie przedsiębiorstwa od wczesnej fazy do rozwiniętej. Omawiając poszczególne fazy rozwoju firmy, Piotr Krzyżewski zwrócił uwagę na konieczność zabezpieczenia patentów i technologii, ponieważ to generuje wartość przedsiębiorstwa. Uważa, że posiadanie unikalnej technologii jest kluczowe. Mimo że w Polsce mamy biznes z zapleczem produkcyjnym i wykwalifikowaną kadrą, wysoki poziom nauki z infrastrukturą i kapitałem ludzkim, dostępne źródła finansowania innowacyjnych projektów oraz silną strukturę startupową, nie zauważa się, aby możliwość współpracy nauki z przemysłem była efektywnie wykorzystywana, niewiele także powstaje produktów o zasięgu globalnym. P. Krzyżewski upatruje przyczyn tego stanu m.in. w tym, że przemysł nie komunikuje wystarczająco wyraźnie swoich potrzeb, a nauka nie ma powtarzalnych mechanizmów komercjalizacji. Pomocną rolę w nawiązaniu współpracy środowiska biznesu z naukowym oraz wytworzeniu innowacyjnych produktów odgrywają w dużej części fundusze venture capital – uważa prelegent.
Dr Joanna Duda z Wydziału Zarządzania Akademii Górniczo-Hutniczej przybliżyła temat „Interdyscyplinarni na runku pracy a współpraca nauki z biznesem”. 99 proc. firm w naszej gospodarce zalicza się do sektora Małych i Średnich Przedsiębiorstw. Jest ich ponad 3,5 mln. Wytwarzają niemal połowę PKB. Zatrudniają 70 proc. ogółu pracowników. MŚP więc jest miejscem, z którym zapewne zetkną się nasi studenci, bo albo będą tam pracować, albo sami będą tworzyć miejsca pracy, czego należy ich nauczyć. Ta umiejętność naszych studentów będzie też jedną z recept na zacieśnianie więzi nauki z biznesem – podkreśla dr Duda. Należy sobie jednak zadać pytanie, jak trzeba rozpocząć tę współpracę, jak trafić do tych małych firm, skoro 70 proc. z nich to przedsiębiorstwa mikro, a ponadto w tej grupie 91 proc. to jednoosobowe działalności gospodarcze. Dr Duda rozpoczęła współpracę z instytucjami i stowarzyszeniami skupiającymi tych przedsiębiorców, proponuje też zwrócenie uwagi na klastry skupiające biznesmenów. Uważa, że trzeba sieciować i organizować spotkania naukowców z przedsiębiorcami, dzięki czemu buduje się platformę współpracy tych dwóch środowisk, a poprzez rozmowy face to face najłatwiej rozpoznać wzajemne potrzeby. Dr Joanna Duda prowadziła badania w Finlandii, gdzie taka współpraca świetnie funkcjonuje. Okazuje się, że opracowano tam Innowacyjną Strategię Polityki Państwa, w której zapisano, iż przedsiębiorcy współpracujący z uczelniami mają pewne priorytety. Uczelnie realizują dla nich badania, a oni w oparciu o wyniki wdrażają nowe produkty i wychodzą z nimi na rynek międzynarodowy. Tyle że struktura fińskich przedsiębiorstw jest inna, tam działają spółki, a nie firmy jednoosobowe.
O „Dobrych praktykach z zakresu społecznej odpowiedzialności uczelni” mówiła Ewelina Pędziwiatr z Wydziału Zarządzania AGH. Raport społeczny dotyczący CSR (społecznej odpowiedzialności biznesu) w Akademii Górniczo-Hutniczej został opracowany przez zespół pod przewodnictwem prof. Joanny Kulczyckiej. Kluczowe w raportowaniu społecznym są aspekty społeczny, ekonomiczny i środowiskowy. W ekonomicznym uwzględniono wszystkie jednostki i działania związane ze współpracą nauki z przemysłem, dane dotyczące rynku pracy absolwentów AGH, inicjatywy IATI, udział AGH w Krakowskim Parku Technologicznym. Do środowiskowego zaliczono edukację ekologiczną, gospodarkę o obiegu zamkniętym, wszelkie rozwiązania energooszczędne, działania AGH na rzecz walki ze smogiem. W społecznym znalazły się AGH Junior, elementy struktury uczelni, takie jak rzecznik praw studenta, wspierające dialog między studentami, wszelkie stowarzyszenia i fundacje działające w AGH wskazujące na aktywność organizacji studenckich oraz inicjatywy wspierające pracowników, bo one także są elementem świadczącym o społecznej odpowiedzialności uczelni. Cele raportu to m.in. budowanie pozytywnego wizerunku AGH, wzmocnienie marki, promowanie zrównoważonego rozwoju, rozszerzenie współpracy z interesariuszami zewnętrznymi, wsparcie realizacji planów strategicznych.
Jolanta Okońska-Kubica opowiedziała o działalności Klastra Gospodarki Odpadowej i Recyklingu (od 2016 roku ma status Krajowego Klastra Kluczowego), zajmującego się odpadami od osób i firm, które je produkują, poprzez zbiórkę, recycling, do produkcji wyrobów z wykorzystaniem odpadów. Jolanta Okońska-Kubica, reprezentująca zarząd, zaprasza do współpracy każdą instytucję, która wpisuje się w tę działalność. Klaster zapewnia firmom, także tym małym i nowym, dostęp do wiedzy, know-how, wskazuje ekspertów, którzy mogą pomóc. Działa w kierunku ułatwienia przedsiębiorcom współpracy i tworzenia wspólnych projektów i poszukiwania funduszy na ich realizację. 70 proc. podmiotów w Klastrze Gospodarki Odpadowej i Recyklingu to firmy stawiające na innowacyjność i poszukiwanie nowych rozwiązań. Więcej na ten temat można przeczytać na stronie www.klasterodpadowy.com
Rada Naukowo-Przemysłowa IATI w wyniku głosowania wydała pozytywną opinię o poszerzeniu grona konsorcjantów o przedsiębiorstwo Testo Sp. z o.o. działające na rynku międzynarodowym. Przedsiębiorstwo jest oddziałem niemieckiej firmy Testo, która oferuje przyrządy kontrolno–pomiarowe: radiowo-ethernetowy system rejestracji Saveris, rejestratory temperatury i wilgotności, higrometry, anemometry, przyrządy wielofunkcyjne, termometry elektroniczne, kamery termowizyjne, elektroniczne oprawy zaworowe, analizatory spalin.
Na zakończenie obrad profesor Joanna Kulczycka, dyrektor Biura IATI w kadencji 2016/17, podsumowała ostatni rok działalności konsorcjum. Podkreśliła, że IATI dzięki różnorodności skupiających się w nim jednostek naukowych, przedsiębiorstw, klastrów, stowarzyszeń, agencji rozwoju i stref ekonomicznych jest doskonałym miejscem do wymiany informacji, pomocy w realizacji innowacyjnych przedsięwzięć i zdobywaniu finansowania. Zapoznanie się i dostęp do Centrów Kompetencji jest możliwy także poprzez platformę e-science oraz stronę internetową IATI. Profesor Kulczycka podkreśliła, że comiesięczne spotkania IATI Monday Business Meeting cieszą się popularnością nie tylko wśród konsorcjantów IATI i dobrze spełniają rolę łączenia nauki z przemysłem. Przypomniała o organizowanych konferencjach i targach pracy branży surowcowej. IATI jest coraz bardziej rozpoznawalną marką, coraz częściej będącą partnerem rozmaitych eventów. Członkowie konsorcjum otrzymują newslettery, obecnie rozpoczęty cykl tematyczny dotyczy patentowania. Dyrektor Biura IATI zachęciła do współpracy z czterema hiszpańskimi uniwersytetami i zapoznania się z ich prezentacjami na stronie www.iati.pl. IATI jest prezentowane na forum międzynarodowym. Jest też partnerem społecznym, czyli konsultuje ustawy i projekty.
W kadencji 2017/18 roku na czele Biura Konsorcjum IATI stanął dr inż. Waldemar Grzebyk z Politechniki Wrocławskiej.
Każde wystąpienie prelegentów wzbudzało zainteresowanie zebranych, wywoływało dyskusję i pytania, ale wnioski były wspólne: należy szukać sposobów na zacieśnianie współpracy przedsiębiorców z naukowcami, wychodzić z inicjatywą mającą pokazać przedstawicielom biznesu, że nauka ma wiele do zaoferowania w dziedzinie unowocześniania przedsiębiorstw, zwłaszcza tych z sektora MŚP, i nawet – a może szczególnie – jednoosobowych firm, które nie dysponują własnym kapitałem na zlecanie analiz i badań rozwojowych. Rozwiązaniem dla nich jest właśnie podjęcie współpracy z uczelniami, pisanie wspólnych grantów, w celu zdobycia finansowania ze środków unijnych i krajowych. Zauważono, że ważne jest też budowanie świadomości młodych przedsiębiorców, którzy boją się korzystać z funduszy typu venture capital, gdyż uważają, że całość ich myśli technicznej i wszystkiego, co wkładają w swoje przedsięwzięcia i startupy, zostaną później sprzedane. Tymczasem udział tych funduszy nie jest ryzykiem, a wręcz szansą na rozwój. W dyskusji wnioskowano również, aby IATI zainicjowało wspólny temat badawczy – najlepiej w obszarze gospodarki o obiegu zamkniętym.
