Zapraszamy do przeczytania wywiadu z Jakubem Kruszelnickim, dyrektorem Centrum Transferu Technologii Politechniki Krakowskiej.
Panie dyrektorze, jakie i do kogo są skierowane projekty międzynarodowe w programie Horyzont 2020?
Horyzont 2020 jest kolejnym programem ramowym (wcześniej był 7. Program Ramowy) bezpośrednio finansowanym przez Komisję Unii Europejskiej, bez z góry ustalonego budżetu dla poszczególnych krajów. Projekty Horyzontu 2020 w większości przypadków mają charakter międzynarodowy, są składane w konsorcjach instytucji, bądź dotyczą współpracy z zagraniczną instytucją. Nawet jeśli projekt nie ma charakteru międzynarodowego, w każdym przypadku innowacyjność projektu musi być na poziomie światowym. Horyzont 2020 jest bardzo rozbudowanym programem, w ramach którego można otrzymać wsparcie na duże projekty badawcze, wdrożeniowe. Są także działania finansujące komercjalizację wyników badań naukowych. Bardzo rozbudowana jest oferta związana z mobilnością naukową. W projektach mogą uczestniczyć wszystkie instytucje posiadające osobowość prawną, które mają swoją rolę w projekcie.
Pomimo że Horyzont 2020 ma charakter badawczy, wdrożeniowy, poza uczelniami, instytutami badawczymi, dużą grupę uczestników stanowią przedsiębiorstwa zarówno duże jak i małe. Jest także specjalny instrument dedykowany MŚP. Rola przedstawicieli przemysłu polega najczęściej na byciu tzw. „ostatecznym użytkownikiem”, czyli odbiorcą wyników badań naukowych. Nie ma przeciwwskazań, aby przedsiębiorstwa posiadające laboratoria były wykonawcą badań. Ostateczni użytkownicy zależą od dziedziny badań, ich zastosowania: mogą być to np. firmy komunalne, stowarzyszenia, jednostki samorządowe. O wsparcie finansowe w ramach Horyzontu 2020 mogą się ubiegać instytucje mające siedzibę w krajach Unii Europejskiej bądź w krajach stowarzyszonych z Horyzontem 2020. W ogłoszeniu o konkursie znajduje się także lista innych krajów uprawnionych do otrzymania wsparcia finansowego.
Komu Centrum Transferu Technologii Politechniki Krakowskiej udziela wsparcia?
W CTT PK działa Regionalny Punkt Kontaktowy wchodzący w skład Sieci Punktów Kontaktowych, na którą w Polsce składa się Krajowy Punkt Kontaktowy i 11 Punktów Kontaktowych. RPK CTT PK ma za zadanie promować Horyzont 2020 w województwie małopolskim i podkarpackim. Udzielamy wsparcia uczelniom, instytutom badawczym jak również przedsiębiorcom i innym podmiotom zainteresowanym uczestnictwem w Horyzoncie 2020. Ze względu na duży strumień projektów powiązanych z rozwojem kariery naukowej wpieramy także indywidualnych naukowców. Pomagamy w momencie składania wniosku, jak również w trakcie realizacji projektu. Do naszych zadań należy też promowanie projektów realizowanych w naszym regionie.
Na jakiego rodzaju pomoc mogą liczyć?
Pomagamy na każdym etapie aplikowania. Udzielamy informacji, prowadzimy szkolenia, które mają charakter wprowadzający, pokazujący całą ofertę Horyzontu 2020. Konsultujemy, prowadzimy warsztaty dotyczące konkretnych instrumentów. Szukamy tematyki konkursów, pomagamy w poszukiwaniu partnerów do konsorcjum, identyfikujemy naukowców, zespoły posiadające odpowiednie doświadczenie badawcze lub zajmujące się daną tematyką. Pomagamy w aspektach administracyjno-finansowych, obsłudze portalu KE. Duża część naszych konsultacji dotyczy już realizowanych projektów. Poza wiedzą teoretyczną posiadamy wiedzę praktyczną, jako CTT PK zrealizowaliśmy ok. 30 projektów finansowych z programów ramowych. Jesteśmy Punktem Regionalnym od 16 lat, od momentu, w którym Polska na równych prawach mogła uczestniczyć w programach ramowych (5. Program Ramowy).
Klientom CTT PK udzielają Państwo wsparcia także w postaci mentoringu. Co należy rozumieć pod tym pojęciem?
Jest to usługa, którą realizują punkty kontaktowe obok usług szkoleniowych, konsultacyjnych. Przeznaczona jest dla instytucji, które do tej pory nie korzystały ze wsparcia z programów ramowych. Działanie mentoringowe polega na indywidualnym wsparciu ustalonym w zależności od potrzeb, przede wszystkim przedstawieniu oferty Horyzontu 2020, dopasowaniu do zapotrzebowania. Na działanie takie mogą składać się szkolenia, konsultacje itp. Zazwyczaj odbywa się to działanie w siedzibie instytucji mentorowanej. Do tej pory z tego rodzaju wsparcia skorzystały instytuty badawcze, mniejsze zespoły np. na poziomie katedr, przedsiębiorstwa.
Co trzeba zrobić, aby skorzystać z finansowania w ramach Horyzonty 2020? Jak rozpocząć procedurę o ubieganiu się o środki unijne?
Aby więcej dowiedzieć się o Horyzoncie 2020, zapraszamy przede wszystkim do kontaktu z RPK CTT PK. Zapraszamy na konsultacje indywidualne, dni informacyjne, szkolenia, zachęcamy do skorzystania z usług mentoringowych. Na naszej stronie www.transfer.edu.pl/rpk można znaleźć podstawowe informacje dotyczące Horyzontu 2020 oraz kontakt do nas. Aby korzystać ze wsparcia w ramach Horyzontu 2020 nie ma jednak obowiązku kontaktowania się z nami, ani z żadną inną polską instytucją. Projekty składane są bezpośrednio do Komisji Europejskiej i w ten sam sposób aplikuje instytucja z Polski, jak i innego kraju. Wszystkie aktualne informacje, a w szczególności otwarte konkursy znajdują się na portalu KE particpiant portal: ec.europa.eu/research/participants/portal/.
Znajdujemy odpowiedni konkurs dla siebie, pod danym ogłoszeniem znajdują się wszystkie potrzebne informacje związane z aplikowaniem, przede wszystkim terminy, jak również sam wniosek. Aplikacje składa się elektronicznie z tego samego miejsca, w którym jest ogłoszony konkurs. Instytucje, które nie brały udziału w 7. Programie Ramowym lub w Horyzoncie 2020, aby zgłosić swój akces muszą wcześniej się zarejestrować i otrzymać numer PIC. Do tego potrzebne są podstawowe dane instytucji; numer ten otrzymuje się od razu. Na stronie KE znajdują się przewodniki pomagające w sposób bezproblemowy przejść przez poszczególne etapy. Zdarza się, że zaproszenie dostajemy od instytucji, która zaprasza nas do wejścia do konsorcjum projektowego i to od niej otrzymujemy konieczne informacje, które warto zweryfikować z punktem kontaktowym.
Wiele projektów polskich naukowców przepada w UE, czy można wskazać jakieś powtarzające się błędy w aplikacjach?
Trzeba pamiętać, że składając wnioski w ramach programów ramowych konkurujemy z najlepszymi zespołami w Unii Europejskiej i w krajach stowarzyszonych, a w niektórych typach działań nawet z naukowcami z całego świata. Wspierane są projekty innowacyjne o najwyższej jakości badań. Szanse na finansowanie mają wnioski przygotowane w każdym punkcie perfekcyjnie. Przy ocenie wniosku brana jest pod uwagę idea projektu i przede wszystkim jego zastosowanie. Stąd we wcześniejszych punktach było mówione o koniecznym udziale ostatecznych użytkowników. Już w momencie aplikacji trzeba pokazać najlepsze konsorcjum składające się z przedstawicieli instytucji reprezentujących różne sektory, które zrealizuje dany temat. Istotną kwestią jest też pokrycie tematyki projektu z informacjami podanymi w ogłoszeniu o konkursie. Na finansowanie mają szansę te, które według ekspertów najlepiej to uczynią. W przypadku projektów indywidualnych poza przedstawionym pomysłem, istotną rolę odgrywa CV naukowca, szczególnie jego doświadczenie w zakresie współpracy międzynarodowej, publikacje, cytowania, patenty, monografie itp. Zdarza się, że czasem otrzymamy wysokie oceny, a ze względu na ograniczenia finansowe projekt nie będzie realizowany.
