Innowacyjny projekt zaprezentowany przez naukowców z Politechniki Wrocławskiej i Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu w ramach XVI IATI Monday Business Meeting stanowił punkt wyjścia do dyskusji nad alternatywnymi sposobami zarządzania w dziedzinie recyklingu (polimerów) w Polsce i na świecie.
W poniedziałek 7 maja 2018 r. miało miejsce kolejne spotkanie naukowców z przedstawicielami przedsiębiorstw i instytucji otoczenia biznesu. Tym razem tematem wiodącym był recykling, w szczególności polimerów.
Prezentacje przedstawili kolejno:
• prof. Andrzej Białowiec z Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu,
• prof. Jan Dziuban z Politechniki Wrocławskiej,
• Aleksandra Brzoza z WPO ALBA SA,
• Piotr Jurkowiecki z firmy Selma,
• Bartłomiej Muszyński z firmy Ekopartner-Recykling,
• Marzena Kurdyś reprezentująca Ośrodek Współpracy Nauki z Gospodarką na Politechnice Wrocławskiej.
Prof. A. Białowiec zarysował główne problemy i wyzwania współczesnej gospodarki odpadami komunalnymi. Przyjęte na najbliższe lata coraz wyższe wskaźniki dotyczących poziomu recyklingu wszystkich opakowań (65 proc. do 2025 r. i 70 proc. do 2030 r.), plastiku (50 proc. do 2025 r. i 55 proc. do 2030 r.), ponadto planowany zakaz składo-wania segregowanych odpadów oraz ograniczenie odsetka składowanych odpadów komunalnych do 10% do 2030 r. – wskazują na konieczność wdrożenia odmiennych od dotychczas stosowanych rozwiązań w zakresie zbiórki, selekcji i utylizacji odpadów. Profesor zgłosił postulat budowy wysokoefektywnej gospodarki odpadami komunalnymi w oparciu o rozwią-zania mikroelektroniki i zaawansowanych systemów monitoringu, kontroli i optymalizacji.
W nawiązaniu do postulatu przedmówcy, prof. Jan Dziuban przedstawił projekt systemowego rozwiązania opartego o system mikroczujników. Ich zastosowanie w całym łańcuchu wartości może przyczynić się do efektywnego zarządzania produktem, od momen-tu jego projektowania (ekoprojekto-wanie), po recykling i możliwość ponownego użycia w nowym produkcie (gospodarka o obiegu zamkniętym). Rozwój technologii ICT, a także MEMS/NEMS – innowacyjne rozwiązania w tych dziedzinach oraz swoista wszechobecność i wszechstronność systemów sensorowych i czujników, wsparte bogatym doświadczeniem w rozwijaniu tych technik przez zespół skupiony wokół prof. Dziubana, dają podstawę twierdzić, że opracowanie i wdrożenie proponowanego rozwiązania może być źródłem przewagi konkurencyjnej firm działających w obszarze recyklingu.
O codziennej pracy i problemach dotyczących zarządzania odpadami mówiła Aleksandra Brzoza z WPO ALBA S.A., będącej częścią ALBA Group – wiodącej firmy w branży gospodarowania odpadami, w szczególności w zakresie pozyskiwania i handlu surowcami wtórnymi. Firma świadczy usługi w zakresie zagospodarowania odpadów komunalnych, przemysłowych, surowców wtórnych, organizacji odzysku oraz porządkowe.
Prelegentka wskazała na klu-czowe problemy związane z działalnością firmy w zakresie zarządzania odpadami. Są to:
• niedostateczny poziom wstępnej selekcji odpadów u ich źródła (głównie w gospo-darstwach domowych), w efek-cie czego surowce mogące być odzyskane trafiają do odpadów zmieszanych;
• duży udział odpadów ze strumienia tworzyw sztucznych zostaje przekazany do odzysku (paliwa alternatywne),
• duża część opakowań nie nadaje się do recyklingu – jest to problem wynikający
z niedostatecznego zastosowania „filozofii” ekoprojektowania opakowań bądź produktów przez ich producentów.
System kompostowania tlenowego Bio-Com przedstawił Piotr Jurkowiecki z firmy Selma z Wrocławia. Bio-Com jest technologią umożliwiającą kompostowanie:
• przy zapewnieniu stałego napowietrzania wsadu,
• chroniącą środowisko przed niepożądanymi emisjami (odory),
• przy niższych niż w innych technologiach kosztach inwestycyjnych i eksploatacyjnych.
Bartłomiej Muszyński z firmy Ekopartner-Recykling wskazał na sortowanie odpadów jako główne wyzwanie stojące przed firmami w branży. Problem można określić następująco: jak zwiększyć wydajność sortowania (mechanicznego, automatycznego) przy jednoczesnym 100% rozdzieleniu strumienia odpadów na frakcje, kolory, skład chemiczny itd.
Dyskusja nad zaprezentowanymi pomysłami i problemami dnia dzisiejszego firm w branży odpadowej wskazuje na konieczność:
• wdrożenia rozwiązań prawnych (legislacja) w zakresie gospodarki odpadowej – obecne przepisy obligują stosunkowo małe podmioty (gminy) do zarządzania gospodarką odpadową na swoim terenie,
• dalszych działań zmierzających do budowania świadomości i prawidłowych nawyków gospodarstw domowych, przedsiębiorstw, instytucji publicznych (jako wytwórców odpadów) w zakresie ich wstępnej segregacji „u źródła”, poprzez edukację u podstaw oraz zachęty – także ekonomiczne – do takiego działania,
• zwiększenie świadomości producentów produktów i opakowań w zakresie ekoprojektowania (co może doprowadzić do wyeliminowania z rynku produktów i opakowań nienadających się do ponownego wykorzystania).
Dodajmy, że było to kolejne spotkanie w ramach IATI MBM poświęcone zagadnieniu recyklingu i gospodarki o obiegu zamkniętym. Warto wspomnieć, że z inicjatywy IATI i uczestników XII IATI MBM zorganizowanego w Instytucie Metali Nieżelaznych w lutym 2018 r. wystosowany został do Premiera Mateusza Morawieckiego list otwarty dotyczący uzupełnienia listy programów flagowych w ramach Strategii na Rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju o program flagowy „Polskie Re-Surowce”. Obecnie propozycja ta jest analizowana przez Ministerstwo Środowiska oraz Ministerstwo Przedsiębiorczości i Technologii.
Fot. Krzysztof Mazur
