SPIN dla Małopolski
8 stycznia 2018 roku w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Małopolskiego zorganizowano XI Monday Business Meeting. Możliwości swoich centrów naukowo-badawczych prezentowali zaproszonym gościom
z przemysłu i biznesu Małopolski przedstawiciele Politechniki Krakowskiej, Akademii Górniczo-Hutniczej, Uniwersytetu Jagiellońskiego, Wyższej Szkoły Turystyki i Ekologii w Suchej Beskidzkiej, a także Instytutów: Zaawansowanych Technologii Wytwarzania w Krakowie oraz Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN.
Celem spotkania było umożliwienie nawiązania i zacieśnienia współpracy pomiędzy naukowcami i przedsiębiorcami, zapoznanie uczestników z aktualną ofertą Centrów Transferu Wiedzy w ramach projektu SPIN 2.0, zaprezentowanie innowacyjnych usług dla przedsiębiorców przez instytucje z otoczenia biznesu funkcjonujące na uczelniach, przedstawienie korzyści płynących ze współpracy B+R (dobre praktyki na postawie przedsiębiorców korzystających z usług CTW). Event dotyczący Projektu SPIN w Małopolsce zorganizowało IATI we współpracy z Instytutem Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN oraz Urzędem Marszałkowskim Województwa Małopolskiego.
Spotkanie dedykowano małym i średnim firmom naszego regionu, a zaprezentowano na nim innowacyjne usługi i możliwości, jakimi dysponują uczelnie. Spotkanie otworzyła Anna Mlost, zastępca dyrektora Departamentu Polityki Regionalnej UMWM. Projekt SPIN 2.0 ma zachęcić do współpracy przedstawicieli sektora MŚP i nauki, a także do rozpoczęcia działań proinnowacyjnych w szerokim zakresie, zdefiniowanym w Regionalnej Strategii Innowacji. Jak podkreśliła Anna Mlost, Urząd Marszałkowski współpracuje z uczelniami i instytutami, które tworzą u siebie centra transferu wiedzy. W każdej z tych jednostek jest grupa ludzi, która odpowiada za współpracę z przedsiębiorcami określonej branży. Projekt SPIN Małopolskie Centra Transferu Wiedzy potrwa do końca 2018 roku, a powstał, aby ułatwić i zintensyfikować transfer wiedzy z uczelni do gospodarki. Dotyczy trzech specjalizacji regionalnych: nauki o życiu, zrównoważonych energii oraz technologii informatycznych. Równocześnie rozpoczyna się realizacja drugiego dużego projektu SPIN 2.0., który rozszerza zakres zainteresowań m.in. na chemię, produkcję metali i wyrobów metalowych, elektrotechnikę i przemysł maszynowy. Pomoc dla firm dotyczy audytów i transferu wiedzy i jest realizowany z pomocy de minimis przedsiębiorców (małych i średnich przedsiębiorstw) z Małopolski.
Dr inż. Małgorzata Fedorczak-Cisak z Politechniki Krakowskiej, reprezentująca Centrum Kompetencji IATI „Inteligentne budownictwo energooszczędne”, przybliżyła zebranym możliwości Małopolskiego Centrum Budownictwa Energooszczędnego, omówiła politykę unijną i polskie prawo w zakresie budownictwa energooszczędnego oraz jego rolę w inteligentnych specjalizacjach Małopolski. Przypomniała, że historia efektywności energetycznej sięga lat 70. ubiegłego wieku, kiedy to na świecie zwrócono uwagę na to,
że wyczerpują się surowce energetyczne i woda. Od tego czasu próbuje się określić europejską i globalną politykę energetyczną. Przełomowym momentem było przyjęcie pakietu klimatycznego mówiącego o tym, że należy zwiększyć efektywność energetyczną i wykorzystanie odnawialnych źródeł energii, aby oszczędzać zasoby naturalne. Kolejnym było przyjęcie dyrektywy unijnej o charakterystyce energetycznej budynków. Przyniosła ona rewolucję w budownictwie, gdyż zakłada, że kraje członkowskie od 2019 roku muszą wprowadzić standard budynków o niemal zerowym zużyciu energii. Co oznacza, że i w Polsce czekają nas znaczne zmiany w projektowaniu i budownictwie. Aby to było możliwe, musi zaistnieć ścisła współpraca przemysłu i nauki, którą wspiera Małopolskie Centrum Budownictwa Energooszczędnego.
Dr inż. Igor Wojnicki zaprezentował Centrum Inteligentnych Systemów Informatycznych Akademii Górniczo-Hutniczej. Wizja towarzysząca twórcom tego centrum zakłada ścisłą współpracę środowisk biznesu i uczelni oraz udrożnienie kanału informacyjnego, który umożliwi jej zawiązanie. AGH ma olbrzymi potencjał naukowy i technologiczny, a powstające na tej bazie prace powinny być komercjalizowane, aby stymulowały gospodarkę. Z drugiej strony są przedsiębiorcy borykający się z rozwojem i optymalizacją swoich produktów. – Centrum może pomóc wszędzie tam, gdzie pojawia się komponent informatyczny. Kontaktujemy ze sobą przedsiębiorcę, znajdujemy dla niego grupę badawczą, która odpowie na jego zapotrzebowanie. Możliwe jest też działanie odwrotne – pomożemy znaleźć przedsiębiorcę, dla którego wyniki badań prowadzonych na AGH mogą być opłacalne – podkreśla dr Wojnicki.
Mgr inż. Jarosław Kotyza opowiadał o Centrum Zrównoważonego Rozwoju i Poszanowania Energii Akademii Górniczo-Hutniczej, którego głównym tematem zainteresowań są odnawialne źródła energii oraz współpraca z MŚP z województwa małopolskiego. Centrum mieści się w Miękini w gminie Krzeszowice. Jarosław Kotyza zachęca do współpracy wszystkich przedsiębiorców, którzy zajmują się tematyką odnawialnych źródeł energii i jej poszanowania, czyli wszystkim tym, co jest związane z efektywnością energetyczną oraz ograniczeniem niskiej emisji.Mgr Justyna Supel z Małopolskiego Centrum Biotechnologii Uniwersytetu Jagiellońskiego podkreśliła, że misją tej jednostki jest prowadzenie badań na najwyższym poziomie, które będą ułatwiały ludziom codzienne życie. – Postanowiliśmy zaangażować w nasze prace obcokrajowców i utworzyć cztery międzynarodowe grupy naukowców. Chcemy współpracować z przedsiębiorcami i rozwijać projekty aplikacyjne. Za naszą pomoc przedsiębiorca nie musi płacić; oferujemy usługi w zakresie audytu technologicznego, przeglądu profili wykonawców oraz doradztwo w identyfikacji źródeł uzyskania dofinansowania. Z każdym przedsiębiorcą spotykamy się indywidualnie i wspólnie omawiamy potrzeby jego firmy – podkreśliła.
Bożena Bąk, właścicielka Stacji Winiarskiej Michałowice zaprezentowała możliwości współpracy z SPIN
i korzyści z niej płynące. Mówiła z własnego doświadczenia, jako osoba korzystająca już z usług naukowców
w celu usprawnienia działań jej firmy. Podkreśliła wysoką jakość usług i pomoc otrzymaną u naukowców, która bardzo pozytywnie przełożyła się na poziom funkcjonowania jej firmy.
Następnie zaprezentowały się nowo powstałe centra, które działają w ramach SPIN 2.0. Pierwsze opisał dr inż. Grzegorz Adamski z Centrum Transferu Wiedzy Instytutu Ceramiki i Materiałów Budowlanych, Oddziału Szkła i Materiałów Budowlanych w Krakowie. Instytut działa od początku lat 50. Prowadzi ekspertyzy, wydaje opinie różnym podmiotom, w tym przedsiębiorcom także z sektora MŚP. Zajmuje się m.in. ceramiką techniczną, bioceramiką, implantami i materiałami do stomatologii, surowcami i materiałami budowlanymi, badaniami nad możliwościami zmniejszenia zużycia paliw i wykorzystania materiałów odnawialnych i odpadowych, materiałami ogniotrwałymi.
O Instytucie Zaawansowanych Technologii Wytwarzania w Krakowie mówił mgr inż. Krzysztof Wcisło, wyjaśniając, że specjalizacją instytutu jest elektrotechnika. Działa on od 1949 roku, na początku zajmował się technologami związanymi z obróbką skrawaniem, stopniowo poszerzając swoją działalność o inne zaawansowane technologie, aby w 2009 roku zwiększyć swoją ofertę o procesy pakowania substancji płynnych i sypkich. Instytut oferuje innowacyjne technologie wytwarzania, jak np. metody obróbki laserowej lub 3D
w metalach, co pozwala na szybkie prototypowanie trudno produkowalnych elementów.
Dr Bartłomiej Walas z Wyższej Szkoły Turystyki i Ekologii w Suchej Beskidzkiej podkreślił, że dzisiejsza gospodarka w Małopolsce, oparta o usługi i związana z szeroko rozumianym wykorzystaniem czasu wolnego, staje się według danych ekonomicznych jednym z podstawowych filarów tej gospodarki. Branży turystycznej nie należy rozumieć jako segmentu biur podróży, ale głównie usług hotelarskich i możliwych powiązań hybrydowych, jak choćby turystyka medyczna. Misją Wyższej Szkoły Turystyki i Ekologii jest uzawodowienie kształcenia oraz badania i wprowadzanie nowych technologii do gospodarki turystycznej.
W działalność Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN wprowadziły dr hab. Joanna Kulczycka i Agnieszka Nowaczek. Badania prowadzone w Instytucie są interdyscyplinarne i kompleksowe, obejmują przykładowe obszary badawcze: górnictwo, energetyka, w tym odnawialne źródła energii i geotermia, geofizyka, geologia stosowana, inżynieria i ochrona środowiska, technologia chemiczna i inżynieria materiałowa. Jak podkreśliła dr hab. Kulczycka, produkcja metali dotyczy zarówno tych pozyskiwanych ze źródeł pierwotnych, ale i ich odzysku ze źródeł wtórnych, dlatego ma nadzieję, że te dwa obszary intensywnie się rozwiną, a szczególnie wykorzystanie wszelkiego rodzaju odpadów do produkcji metali czy wyrobów metalowych. Zaznaczyła, że Instytut nie ma doświadczenia w SPIN, ale od dawna zajmuje się badaniami związanymi z wykorzystaniem odpadów, co wpisuje się w realizację gospodarki o obiegu zamkniętym – nowej strategii UE i Polski. Europa nie ma wystarczającej ilości pierwotnych źródeł metali, stąd pozyskuje większość z nich z importu, co tworzy dodatkowe ryzyko dostaw, więc inteligentna specjalizacja metale w kontekście rozwoju nowoczesnych technologii np. niskoemisyjnych czy elektromobilności jest w Małopolsce niezbędna.
Instytut jest też członkiem i założycielem Klastra Gospodarki Odpadami i Recyklingu, Krajowego Klastra Kluczowego. Klaster skupia prawie 100 podmiotów zajmujących się produkcją surowców, w tym metali
z wykorzystaniem odpadów. Jak wskazała Jolanta Okońska Kubicka – Koordynator Klastra – w swoim zakresie działalności klaster jest związany z krajową inteligentną specjalizacją zintegrowaną z odpadami, z ich minimalizacją, z odzyskiem materiałów i odzyskiem energetycznym. Klaster zapewnia firmom, także tym małym i średnim, dostęp do wiedzy, know-how, wskazuje partnerów naukowych i biznesowych oraz ekspertów, którzy mogą pomóc. Działa w kierunku ułatwienia przedsiębiorcom współpracy i tworzenia wspólnych projektów i poszukiwania funduszy na ich realizację. Ponadto jako klaster kluczowy realizuje projekt wspomagający internacjonalizację klastra i podmiotów klastra, którzy mają możliwość finansowania działań ułatwiających współpracę na rynkach międzynarodowych.
W dyskusji i wnioskach na koniec XI MBM podkreślano, że spotkania takie mają wielką wartość jako miejsca zapoznawania się ludzi pracujących na co dzień w różnych światach. Podnoszono to, iż SPIN oferuje działania w 100 proc. dofinansowane z pomocy de minimis, czyli przedsiębiorcy nie muszą angażować środków własnych, co dla sektora MŚP jest niezwykle ważne. Zwrócono uwagę, że regionalne inteligentne specjalizacje obejmują bardzo szeroki obszar – czyste powietrze, turystyka, maszyny, budownictwo, energetyka – co dla wielu przedsiębiorców stanowi ułatwienie wpisania swojej działalności w SPIN 2.0 i skorzystania z pomocy skupionych wokół niego centrów.
Ilona Trębacz
SPIN – Małopolskie Centra Transferu Wiedzy oferta dla przedsiębiorców
Małopolskie Centrum Budownictwa Energooszczędnego
Małopolskim Centrum Biotechnologii UJ
Centrum Transferu Wiedzy Instytutu Ceramiki i Materiałów Budowlanych
Zaawansowane Technologie Wytwarzania
Wyższa Szkoła Turystyki i Ekologii
Inteligentna specjalizacja Produkcja metali i wyrobów metalowych
