4 listopada 2015 r. w Centrum Energetyki Akademii Górniczo-Hutniczej odbył się IV Małopolski Kongres Energetyczny organizowany przez Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego, IATI – Instytut Autostrada Technologii i Innowacji oraz Centrum Energetyki AGH. Hasłem przewodnim tegorocznej edycji były „Innowacje i niskoemisyjne rozwiązania”. Kongres jest kontynuacją trzech poprzednich: z roku 2011 (przedstawiono wtedy m.in. koncepcję wdrażania gospodarki niskowęglowej), 2012 (pod hasłem „Energia dla gospodarki” dyskutowano wówczas o technologiach dla odnawialnych źródeł energii, Narodowym Programie Gospodarki Niskoemisyjnej oraz Regionalnym Planie Energetycznym) oraz z 2013 (mówiono na nim o nowych technologiach w energetyce, efektywnym wykorzystywaniu energii w mieście i zrównoważonym transporcie).
Kongres otwierali rektor Akademii Górniczo-Hutniczej prof. Tadeusz Słomka i Jacek Krupa, członek Zarządu Województwa Małopolskiego. Celem tegorocznego spotkania była wymiana pomysłów i rozwiązań umożliwiających szybszą i skuteczną realizację założeń polityki upowszechniania wiedzy dotyczącej kwestii energetyki, technologii oraz rozwiązań niskoemisyjnych, które wpisują się w założenia Strategii Rozwoju Województwa Małopolskiego 2011-2020.
Rektor AGH prof. Tadeusz Słomka mówiąc o Centrum Energetyki podkreślił, jak ważna dla AGH jest energetyka. Dowodem na to jest fakt, że tą dziedziną zajmuje się w AGH ponad dwustu profesorów. – Nowe rozdanie środków unijnych sprawia, że środki finansowe z funduszy 2014-2020 zostaną skierowane przez przedsiębiorstwa do uczelni. Dlatego trzeba współpracować i tworzyć konsorcja, właśnie takie jak IATI.
Nasza uczelnia chce mieć wielki udział w badaniach nad energetyką, bo poziom zanieczyszczeń powietrza jest dramatycznie wysoki. Jeśli wprowadzimy zasady zrównoważonej energii, to uda nam się to zmienić. Wymiana myśli i spotkania przyczynią się do odnowy małopolskiego powietrza – uważa prof. Słomka.
Tematy niskiej emisji stały się pilne i strategiczne już kilkanaście lat temu. W Krakowie 5 października 2015 r. zawartość pyłu PM2,5 w powietrzu wynosiła 205 mikrogramów na metr sześc. Gorzej było tylko we Wrocławiu (221 mikrogramów na metr sześc.) i Przemyślu (227). Dla porównania w Gdańsku tego samego dnia było 58 mikrogramów na metr sześc., w Berlinie 68, w Madrycie 30, a w Paryżu 58. Dlatego problemowi temu poświęca się w Małopolsce wiele uwagi. Z perspektywy regionu niezbędne jest tworzenie więzi pomiędzy sektorem naukowym a biznesem i administracją publiczną.
– Chcemy stymulować rozwój energetyki w Małopolsce; uważamy za konieczne, aby wykonawcy zamawiali innowacyjne rozwiązania u naukowców. Środki z budżetu Małopolski i Unii Europejskiej mają tak pracować, aby powietrze w naszym województwie stawało się czyste. Prace nad tym niezwykle ważkim problemem będą także pobudzać naszą gospodarkę i przemysł, a więc sektor energetyki będzie odgrywał kolosalną rolę w rozwoju naszej gospodarki – mówił Jacek Krupa.
Wśród prelegentów i uczestników znaleźli się ludzie nauki, przemysłu i samorządu. Przedstawiciele władz miast Częstochowy i Krakowa podawali liczne przykłady swojej działalności związanej z walką ze smogiem, pomysły na obniżenie niskiej emisji i ochronę środowiska. W Częstochowie np. dużą wagę przykłada się do edukacji uczniów, tworząc dla szkół specjalne programy, które wprowadzają coraz większą świadomość działań proekologicznych i poszanowania środowiska oraz konieczności odpowiedzialnego zarządzania energią. W Krakowie opracowuje się obecnie rozporządzenia dotyczące niskiej emisji. Miasto we wrześniu przyjęło plan gospodarki niskoemisyjnej mający na celu m.in. redukcję emisji gazów cieplarnianych, poprawę jakości powietrza i zmniejszenie zużycia energii. Plan gospodarki niskoemisyjnej ma się przyczynić do rozwoju inteligentnych technologii w ramach założeń Smart City.
W walce ze smogiem ogromne znaczenie ma odpowiednie projektowanie domów jedno- i wielorodzinnych. Okazuje się, że architekci miast zapominają, że należy sytuować budynki biorąc też pod uwagę kierunki wiatru, nad czym od dawna pochylają się naukowcy tworząc specjalne mapy. Urbaniści zapominają, że budynki nie mogą blokować przepływu powietrza, bo to utrudnia wietrzenie miast.
Niezwykle ciekawa i rokująca ogromne nadzieje na poprawę stanu powietrza jest praca naukowców z Zabrza, którzy uzyskali tzw. błękitny węgiel, będący niskoemisyjnym paliwem dla gospodarki komunalnej. Nie tyko testy laboratoryjne, ale i badania prowadzone w domach jednorodzinnych, których właściciele palą „tym co jest” w piecach, potocznie zwanych kopciuchami, wypadły niezwykle obiecująco. W tym roku naukowcy będą prowadzić dalsze badania.
Liczymy, że prezentacja rozwiązań technologicznych, organizacyjnych oraz dobrych praktyk we wdrażaniu rozwiązań niskoemisyjnych będzie szczególnie użyteczna dla tych gmin, które opracowały lub opracowują plany gospodarki niskoemisyjnej – mówią organizatorzy IV Małopolskiego Kongresu Energetycznego.
Poniżej bezpośrednie linki do prezentacji multimedialnych:
"Nowe paliwo węglowe „Błękitny węgiel” perspektywą dla istotnej poprawy jakości powietrza w Polsce – dr inż. Aleksander Sobolewski, Dyrektor Instytutu Chemicznej Przeróbki Węgla
"Łódzkie energetyczne, czyli energetyka szansą w rozwoju regionalnym – dr Ewa Kochańska, Dyrektor CBI Pro-Academia
"Redukcja emisji i stężeń zanieczyszczeń powietrza ze spalania paliw w paleniskach domowych – prof. dr hab. inż. Józef Pacyna, Norweski Instytut Badań Atmosfery
